Plantinga Beerenburg

De oorspronkelijke Beerenburg (met een hoofdletter, twee e's in de eerste lettergreep en een g aan het einde) werd midden 18e eeuw gemaakt door Amsterdamse jeneverstokers die een geheim kruidenmengsel van de kruidenhandelaar Hendrik Beerenburg gebruikten. Deze had een winkel gevestigd aan de Amsterdamse Stromarkt vlakbij de Haarlemmersluis. Deze kruidenpakketjes werden vooral erg populair onder schippers, die een heilzame werking toedichtten aan het uit de kruiden gebrouwen drankje. Niet verwonderlijk dat diverse apothekers hun eigen brouwsel gingen maken.

Mogelijk worden enkele tientallen verschillende kruiden gebruikt voor het drankje. Genoemd worden kalmoes, duizendguldenkruid, zoethout, sandelhout, gentiaanwortel, laurierblad en jeneverbes. Al snel ontstonden er plaatselijke varianten op Beerenburg, die deze naam niet mochten gebruiken. Vandaar dat er diverse spellingsvariaties op de naam Beerenburg zijn ontstaan zoals Berenburg, Berenboarch en Berenburger.

Niettegenstaande de Amsterdamse herkomst van beerenburg, werd de drank vooral in Friesland en in mindere mate in Groningen en Drenthe populair.

Beerenburg is jenever waarin gedurende een bepaalde tijd een aantal kruiden worden getrokken, vergelijkbaar met thee (als de basis geen jenever is, maar brandewijn, dan heet het resultaat Kruidenbitterer/Kruidenlikeur in plaats van Beerenburg). De smaak hangt af van het type kruiden, de lengte van het trek-proces, en of de kruiden mogelijk op bepaalde momenten geheel danwel gedeeltelijk worden vervangen, Sonnema Berenburg (met één e) trekt de kruiden 24 uur. Bij Plantinga Beerenburg is dat drie maal 12 dagen, en iedere keer worden de kruiden helemaal ververst. Bij Plantinga Beerenburg wordt de smaak met name sterk beinvloed door kalmoes.

Plantinga Beerenburg werd in Bolsward geproduceerd van 1870 tot zelfs na de verkoop van het Plantiac merk aan UTO in 1972. Ik was getuige van de productie tijdens de Eerste Plantiac Bedevaart naar de Stoombootkade in 1991. De productie werd gestopt in 2001. In 2008 werd er gedacht aan een her-introductie van het merk, hetgeen in juni 2009 ook echt gebeurde. Doordat "Plantinga" een gedeponeerd warenmerk was, werd de herboren drank "Boalsert 'KP' Beerenburg" (waar 'KP' staat voor Klaas Plantinga, en tevens de oude lokale naam was voor deze geliefde drank). Beerenburg heeft helemaal niets met Plantiac te maken, zeker niet waar het de smaak betreft.

Tegenwoordig wordt Boalsart KP Beerenburg geproduceerd in een Herman Jansen locatie, distilleerderij "De Tweelingh" in Schiedam. Tussen de 1200 en 2400 flessen van 1 liter worden jaarlijks gebotteld, en gedistribueerd naar een privé groep van 3 Beerenburg liefhebbers - Johan van der Weide, Simon Hottentot en Jan Dijkstra. Wil je het kopen? Slijterij Jumbo Kooistra en Us Heit in Bolsward zijn de beste opties. Voor bestelling per doos is het 't best contact te zoeken via KP@bolswarddigitaal.nl. Momenteel zijn deze liefhebbers bezig ook kleinere flesjes te introduceren naast de flessen van 1 liter.

Sommige minder bekende en verschillende Beerenburg versies die in het verleden door Plantinga werden gemaakt waren Boeren Beerenburg, Friesche Beerenburg en 34 Beerenburg (zo genaamd omdat die 34% alcohol bevatte, in tegenstelling tot de reguliere 32%). Dit waren mogelijk producten die maar kort verkrijgbaar zijn geweest. Boeren Beerenburg was schijnbaar de zachtste van deze selectie. Het valt op te merken dat zelfs bij het drankje dat als reguliere "Plantinga Beerenburg" (en nu dus "Boalsert KP Beerenburg") bekend stond, het alcohol percentage variëert van 32% tot 34%.